Sürdürülebilir Sakarya İklim Dostu Aydınlatma

Sakarya ili için mevcut iklim değişikliği tehditlerinden olan hızlı büyüyen şehir, Sakarya ilinin coğrafi avantajları ve kentsel dönüşüm kapsamında Sakarya iline gelen sanayi göçü, bunlara bağlı olarak artan nüfus mevcut iklim değişiklini arttırıcı etki yaratmıştır. Ulusal anlamda da mevcut tehditlerin farkında olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yayınlamış olduğu yönetmelik ile sanayicileri kapsayan ilk adımını atmıştır. "Sürdürülebilir Sakarya İklim Dostu Aydınlatma"  projesi SGP-GEF ve Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası ortaklığında, Sakarya Büyük Şehir Belediyesi ve Gold Standard Foundation paydaşlığında yürütülmektedir. Bu proje ile Sakarya Büyükşehir Belediyesinin Gold Standard sürdürülebilir şehir strateji ve taslak eylem planının geliştirilmesi hedeflenmektedir. Dört aşamalı olarak planlanan projede ilk olarak İl çapında sera gazı emisyon envanteri taslağının geliştirildikten sonra yapılacak çalıştay ile yerel düzeyde mümkün olan en büyük katılımın sağlanması ve Sakarya ili iklim değişikliği strateji ve öncelikli eylemlerin belirlenecektir. Bunu takiben ilk uygulama olan kamu aydınlatmaları alanında gerçekleştirilerek emisyon azaltımı LED teknolojisine geçişin sağlanması gerçekleşecektir. Üç aylık raporlama sürecinde elde edilecek çıktılar yerel sanayiciler ve halk ile paylaşılarak iklim değişikliği etkilerini azaltımının farkındalığı ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır. Elde edilen tecrübeler SATSO aracılığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile paylaşılacak ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi aracılığı ile Türkiye Belediyeler Birliği ve Marmara Belediyeler Birliği ile paylaşılarak ulusal anlamda farkındalığı ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

Günümüzde dünya nüfusunun yarısı şehirlerde yaşamaktadır. 2015 yılı itibariyle, 1 milyarı aşkın kişinin 350'den fazla şehirde yaşıyor olması ve 2030 itibariyle de şehirlerde yaşayanların sayısının 5 milyara yaklaşacağı beklenmektedir. Her ne kadar TÜİK'in yayınlamış olduğu raporda büyüme hızı 2012 yılı için %3 olarak gösterilmiş olsa da bu oran Sakarya İli için çok daha fazladır. İstanbul ilinin kentsel dönüşüm kapsamında sanayiden arındırılması ile birlikte Sakarya ili gerek Asya ve Avrupa ticaret yollarına yakınlığı, gerek hammaddeye ve doğal kaynaklara olan yakınlığı ile sanayi tesislerinin cazibe noktası haline gelmiştir. Sanayide ve birlikteliğinde artan üretim ve aslında bu artışlarla birlikte artan istihdam ile birlikte artan nüfus beraberinde artan sera gazı emisyonlarını getirmektedir. Dünyada benzer şehirlerin küresel sera gazı emisyonlarındaki payı %70'lere ulaşmış bulunmaktadır. Bu tehditler karşısında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı üzerine düşen görevi yapmış ve tedbirleri alma konusunda başlangıç olarak Sanayicileri doğrudan etkileyen 25 Nisan 2012 tarih ve 28274 Sayılı ‘Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmeliğini yayınlamıştır. SATSO kendi görev ve sorumlulukları arasında bulunan öncülük ve önderlik niteliğini göstererek Sakarya İlinde etkin yerel otorite olan ve daha önce defalarca başarılı projelere birlikte imza attıkları Sakarya Büyükşehir Belediyesini ve dünya çapında konusunda uzman olan Gold Standard Foundation'ı ortakları arasına alarak bu projeyi geliştirmiştir.

Nüfus artışında yükselen profili ve buna bağlı hızlı şehirleşme trendi ile Sakarya Büyükşehir Belediyesi de, bu tehditlerin azaltılmatısında önemli bir role sahip olmaya başlamıştır. Diğer yandan, ulaşım, kentsel dönüşüm, aydınlatma ve alt yapı çalışmalarında iklim dostu vizyonu edinmesi bu alanda fırsatları da yakalamasına temel teşkil edecektir. Bu açıdan, Gold Standard Vakfı ile başlattığı Gold Standard Sürdürülebilir Şehirler Programı (GSSŞP) işbirliği oldukça önemli bir adımdır. Yine Belediye Meclisi'nde sürdürülebilir şehircilik üzerine almış olduğu meclis kararı da bu süreç açısından önemli bir kilometre taşıdır. Proje ile belediyenin bu alandaki vizyon ve stratejisinin oluşturulması temel hedef olarak belirlenmiş ve emisyonların azaltımına dönük belediye binalarında LED aydınlatmaya geçiş uygulama çalışması ile de bu hedeflerin gerçekleştirilmesine örnek oluşturulması amaçlanmıştır. GSŞSP ile, belediyelerin bu alandaki kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi, karbon finansmanına erişim ve izleme süreçlerinin oluşturulmasına dönük çalışmaların başlatılması sözkonusu olabilecektir. Düşük karbon uygulama çalışması ile de, sera gazı ölçümleme, doğrulama, geçerleme yöntemlerine dayalı şeffaf raporlama ve güvenilir sonuçlara ulaşılarak gerek İklim Değişikliği Eylem Planı, gerek KENTGES kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmesine dönük önemli adımların atılması hedeflenmektedir.

Projenin gerekçeleri kapsamında SATSO'nun önderlik görevini üstlenerek Sakarya Büyükşehir Belediyesinin “Sakarya ili sürdürülebilir şehir çalışması kapsamında kamu binalarında sürecinde enerji etkin uygulamaların teşvik edilmesi, yaygınlaştırılması ve kamuoyunda farkındalık yaratması” ana hedef olarak belirlenmiştir. Bu hedef doğrultusunda Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası (Satso) tarafından geliştirilen projenin hedefi ise Sakarya Büyükşehir Belediyesinin Gold Standard sürdürülebilir şehir stratejisi geliştirilmesidir. 

Proje Hedefi: Sakarya Büyükşehir Belediyesinin Sürdürülebilir Şehir Stratejisinin ve Eylem Planı Çerçevesinin Geliştirilmesi

Ara Hedef 1: İl çapında sera gazı emisyon envanteri taslağının geliştirilmesi

Ara Hedef 2: Sakarya ili iklim değişikliği stratejisinin oluşturulması

Ara Hedef 3: Eylem planının ilk uygulama faaliyetinin kamu aydınlatmaları alanında gerçekleştirilerek emisyon azaltımının sağlanması

Ara Hedef 4: Elde edilen tecrübelerin paylaşılması ve yaygınlaştırılması

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası'nın Büyükşehir Belediyesi paydaşlığı ile gerçekleştireceği Kamu Binalarında Enerji Etkin Uygulamaları ile ilgili “Sürdürülebilir Sakarya İklim Dostu Aydınlatma Projesi” 27 Mart 2013 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından onaylandı.

Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası'nın Büyükşehir Belediyesi paydaşlığı ile gerçekleştireceği Kamu Binalarında Enerji Etkin Uygulamaları ile ilgili “Sürdürülebilir Sakarya İklim Dostu Aydınlatma Projesi” Birleşmiş Milletler tarafından onaylandı.

Türkiye'de bir ilk olacak uygulama ile önce kamu kurumlarında başlayacak olan proje Sürdürülebilir Sakarya Projesi kapsamında Kamu kurumlarında LED aydınlatma kullanılarak enerji tasarrufu sağlamayı ve karbon salınımını minimize etmeyi amaçlıyor.

Birleşmiş Milletler Hibesi alan Sürdürülebilir Sakarya İklim Dostu Aydınlatma Projesi, Sakarya'nın sürdürülebilir şehir çalışması kapsamında kamu binalarında enerji etkin uygulamaları teşvik edilmesi, yaygınlaştırılması ve kamuoyunda farkındalık yaratılması hedefi ile SATSO Çevre Komisyonu'nun fikir elçiliğinde başlatıldı. 

Komisyonun girişimleri ile SATSO tarafından hazırlanan projenin çalışmaları, Birleşmiş Milletler tarafından onaylanmasının ardından paydaşlar arasında imzalanan protokol ile hız kazandı.

Çevre duyarlılığı ve gelecek nesillere sağlıklı bir dünya bırakabilmek amacıyla geçtiğimiz aylarda Sakarya Büyükşehir Belediyesi ve Gold Standart Vakfı tarafından imzalanan protokol ile desteklenen projenin ilk ayağı Büyükşehir Belediyesi hizmet Binasının LED ile aydınlatılmasına yönelik pilot çalışma ile başlıyor.

Konu ile ilgili değerlendirmede bulunan SATSO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Kösemusul “Daha önce iklim değişikliği ile ilgili hiçbir proje gerçekleştirilmemiş olan Sakarya için SATSO' nun bu projesi bölgede bir ilk olma niteliği taşımaktadır.

Projemiz Türkiye'ye örnek olacak nitelikte ayrıcalıklı ve dünyada ikinci olma özelliği ile de önem arz etmektedir. Bu özelliğinin yanında yapılacak olan sera gazı envanteri çalışmaları Gold Standard'ın Sürdürülebilir Şehirler projesi kapsamında yapılacak olan projelere altlık olabilmesi ve yapılan çalışmaların görünürlüğünü sayısal anlamda ortaya koymak için her sene yıllık olarak tekrarlanacaktır. Bu anlamda Büyükşehir Belediyesi paydaşlığında gerçekleştireceğimiz projenin Sakarya'ya hayırlı olmasını diliyor, projede emeği geçen herkesi tebrik ediyorum” dedi.

SATSO Çevre Komisyon Başkanı M. Önol Taşöz Koordinatörlüğünde yürütülen proje ile ilgili toplantılar devam ediyor. Proje ile ilgili envanter çalışması ve detayların değerlendirildiği Çevre Komisyonu toplantısında konuşan Taşöz, yapılacak uygulamanın önemine değinerek şunları dile getirdi: “Türkiye için birçok projenin sonuç yılı olarak belirlenen 2023 yılı, SATSO'nun bu projesi için de sonuç yılı olarak öngörülmektedir. Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yürütülen proje orta ve uzun vadede büyük önem teşkil ediyor. Çalışma, çevre duyarlılığını artırmak ve konu ile ilgili ciddi bir farkındalık da oluşturacaktır” dedi.

 

“Sürdürülebilir Şehir Sakarya” tanıtımı ve protokol imza töreni, Tunatan Tesisleri'nde gerçekleştirildi. Toplantıya Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Zeki Toçoğlu, SATSO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Kösemusul, Gold Standart 

Vakfı CEO'su Adrian Rimmer, ilçe belediye başkanları, SASKİ Genel Müdür Rüstem Keleş, AK Parti İl Kadın Kolları Başkanı Ebru Kavasoğlu, İl Gençlik Kolları Başkanı Mehmet Keçeoğlu ile Büyükşehir ve SASKİ yöneticileri katıldı.

Sürdürülebilir Şehir Sakarya protokolünde ilk konuşan Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Vahit Çomoğlu proje hakkında bilgi verdi. Çomoğlu, “Çevresel değerlerin korunmasının her zaman önceliğimiz olduğu bilinciyle, sosyal yaşam kalitesini arttırmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Sürdürülebilir Şehir protokolü kapsam ve standartları bakımından ülkemizde ilktir. Üzerimize düşen sorumluluğun farkında olarak Gold Standart Vakfı ile yenilenebilir enerji kaynakları, atık yönetimi, biyogaz, orman yönetimi, kentsel dönüşüm, ulaşım ve şehir aydınlatma sistemleri gibi enerji verimliliğinin etkin olarak kullanılacağı projeler geliştirmeyi hedefliyoruz. Sürdürülebilir Şehir projesinin hayata geçmesinde bize en büyük desteği veren Büyükşehir Belediye Başkanımız Zeki Toçoğlu'na çalışma arkadaşlarım ve kendim adına teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.

SATSO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Kösemusul ise projenin Sakarya'da ilk olduğunu ifade etti. Kösemusul, “Sakarya'da daha önce iklim değişikliği ile ilgili hiçbir proje gerçekleştirilememiştir. Proje, Sakarya için bir ilk olma niteliği taşımaktadır. Türkiye için birçok projenin hayata geçirileceği yıl olarak hedeflenen 2023, Sakarya Taslak İklim Değişikliği Eylem Planı için sonuç yılı olarak düşünülebilir. Çalışma kapsamında kamu binalarında enerji uygulamalarının teşvik edilmesi, yaygınlaştırılması ve kamuoyunda ana hedef olarak belirlenmesi hedeflenmiştir. Projede emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” dedi.

Gold Standard Vakfı'nın proje kapsamında gerçekleştireceği uygulamalar hakkında bilgi veren Gold Standart Vakfı CEO'su Adrian Rimmer, “Program birbiri ile ilişkili projelerle eş zamanlı olarak çalışıyor. Amacımız Sakarya genelinde düşük karbon salınımı ve sürdürülebilir kalkınma. Bu iş birliği Türkiye'de geliştirilecek emisyon ve sürdürülebilirlik projelerine örnek olacaktır. Öncelikli eylem planımızda sera gazı salınım envanterinin hazırlanması ve böylelikle dünya genelinde Sakarya'nın sürdürülebilir bir şehir haline gelmesini sağlamak yer alıyor.” diye konuştu.

Protokol imza töreninde konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Zeki Toçoğlu, göreve geldikleri andan itibaren çevreye verdikleri önemin altını çizerek, “Çevre konusundaki hassasiyetimizden hiçbir şekilde ödün vermedik. Bugün Sakarya, çevresel güzellikleri ve doğal zenginliğiyle parmakla gösterilen bir kent haline geldiyse, bu bizim çevre konusunda gösterdiğimiz hassasiyetin ve uyguladığımız çevreci politikalar neticesindedir. Çünkü bizler, “Bu topraklar, bu güzellikler bize emanettir” anlayışından hiçbir zaman vazgeçmedik. Gelecek nesillere, çocuklarımıza güzel bir Sakarya miras bırakma niyetimizi her zaman koruduk. Bundan sonraki süreçte de, aynı hassasiyeti sürdürerek yolumuza devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Gold Standart Vakfı ile imzalanan protokolle gerçekleştirilecek uygulamalardan bahseden Başkan Zeki Toçoğlu, “Dünyanın en önemli çevre örgütlerinin kuruculuğunu üstlendiği Gold Standard Vakfı ile imzalayacağımız protokolle bir anlamda Sakarya'nın çevresel olarak geleceğini garanti altına almış bulunuyoruz. Yenilenebilir enerji kaynakları konusunda Türkiye'de bir ilke imza atarak bünyesinde Hidroelektrik Santrali kuran Belediyemiz bu protokolle bir ilki daha başlatıyor. Bu süreçte işbirliği ile önemli bir projeyi yürüteceğimiz Gold Standard Vakfı'nın temsilcilerine huzurlarınızda teşekkürlerimi sunuyorum. Sakarya'nın örneklik sergileyeceği bu ve benzeri projelerin ülkemizin dört bir yanında uygulanmasını diliyorum. Sakarya Büyükşehir Belediyesi olarak, belediye binamızda bulunan aydınlatma sistemlerini LED'e dönüştürerek ilk adımı atmış olacağız. Böylelikle, daha önce yürüttüğümüz ve bölgesel olarak hizmet veren Katı Atık, Tıbbi Atık Tesisleri, Elektronik Atık ve Pil Toplama projeleri ile çevreye yaptığımız yatırımlarımıza devam etmiş olacağız. Sakarya'nın doğal güzelliklerini ön plana çıkardığımız rekreasyon projelerinin sayılarını arttıracak, çevre alanında ödüllü hizmetlerimizi sürdüreceğiz. Yaptığımız çalışmalarla, geleceğin Sakarya'sının, çocuklarımıza miras bırakacağımız bu kentin de daha yaşanabilir bir kent olacağına dair inancımızı koruyoruz. Hayata geçirilecek projenin şehrimiz için hayırlı olmasını diliyorum” diye konuştu.

Konuşmaların tamamlanmasının ardından Büyükşehir Belediye Başkanı Zeki Toçoğlu ve Gold Standart Vakfı CEO'su Adrian Rimmer, “Sürdürülebilir Şehir Sakarya” protokolünü imzaladı.

SGP - GEF ve Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası (SATSO) Çevre Komisyonu işbirliği, Sakarya Büyükşehir Belediyesi paydaşlığıyla yürütülen Sürdürülebilir Sakarya İklim Dostu Aydınlatma Projesi kapsamında Sera Gazı Eğitim Programı düzenlendi.

SATSO Ali Coşkun Konferans Salonu'nda yapılan eğitime çok sayıda mühendis katıldı. Programın açılış konuşmasını SATSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Günay Güneş yaptı. Sakarya ili sürdürülebilir şehir çalışması kapsamında kamu binalarında enerji etkin uygulamaların teşvik edilmesi, yaygınlaştırılması ve kamuoyunda farkındalık yaratmasının ana hedef olarak belirlendiğini belirten Güneş, “Bu hedef doğrultusunda Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından geliştirilen projenin hedefi Sakarya Büyükşehir Belediyesi'nin Gold Standard sürdürülebilir şehir stratejisinin geliştirilmesidir” dedi.

Türkiye'de daha önce hiç yapılmamış bir projeye imza attıklarının da altını çizen SATSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Güneş, sözlerine söyle devam etti; “Bu proje bölgede bir ilk olma niteliği taşımaktadır. Bu özelliğinin yanında yapılacak olan sera gazı envanteri çalışmaları Gold Standardın Sürdürülebilir Şehirler projesi kapsamında yapılacak olan projelere altlık olabilmesi ve yapılan çalışmaların görünürlüğünü sayısal anlamda ortaya koymak için her sene yıllık olarak tekrarlanacaktır. Yıllık olarak Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılacak olan bu envanter çalışmalarına projenin doğrudan katkısı olacaktır ve bu şekilde bu projesinin devamlı olarak etkileri ölçülerek sürdürülebilirliği sağlanmış olacaktır. Bu çalışmalar oluşturulacak olan taslak iklim değişikliği eylem planında da yer alacak olan hedefler doğrultusunda belirlenecek olan sonuç yılına kadar tekrarlanacaktır. Türkiye için birçok projenin sonuç yılı olarak belirlenen 2023 yılı Sakarya ili taslak iklim değişikliği eylem planı için de sonuç yılı olarak öngörülmektedir. Elde edilecek proje çıktıları baz alınarak oluşturulacak olan bu taslak ile mevcut sera gazı emisyonu değerlerinde azaltım taahhüdünde bulunulması öngörülmektedir. Bu şekilde projenin ve sonuçlarının devamlılığı sağlanarak yaygınlaştırılması mümkün olacaktır. Büyükşehir Belediyesi paydaşlığındaki bu projenin hayırlı olmasını diliyorum.”

Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Yılmaz Çiğdem projenin önemine değindi. Birçok projeler ortaya konulduğunu ancak bunlardan bazılarının saman alevi misali hayata geçirilmeden söndüğünü söyleyen Çiğdem, “Bu proje ayakları yere basan, bugüne kadar yapılmamış bir proje. O nedenle çok önemsediğimiz bir proje” dedi. 

Büyükşehir Belediyesi'nin daha yaşanabilir bir Sakarya için bir çok proje ürettiğini ve projeleri bir bir hayata geçirdiğini belirten Çiğdem, HES projesinin önemine değindi. Çiğdem, "HES Projesi ile doğal çevre korunarak hatta katkı sağlayarak enerjiden yatırıma kaynak aktarmış olacağız. Çok yakında enerji üretimi başlayacak" dedi ve Sürdürülebilir Sakarya İklim Dostu Aydınlatma Projesi için emeği geçenlere teşekkür etti. 

SATSO Çevre Komisyonu Başkanı ve Proje Koordinatörü Önol Taşöz, önce SATSO Çevre Komisyonu'nun misyon ve vizyonu, ardından da proje hakkında bilgi verdi. SATSO Çevre Komisyonu'nun 2010 yılında kurulduğunu söyleyen Taşöz, “SATSO Çevre Komisyonu'nun Misyonu, Sakarya'da çevre bilincinin geliştirilmesi, doğal dokunun korunması; toprak, hava ve su üzerindeki olumsuz etkenlerin denetlenmesi ve gelecek kuşaklara daha yaşanabilir bir şehir bırakmak adına ortak akıl geliştirecek çalışmalar yapmak. SATSO Çevre Komisyonu'nun vizyonu ise Sakarya'da doğa ve çevre bilincinin öncelikli olduğu uygulamalarla, yaşanması en çok arzulanan örnek bir şehir oluşturmak” dedi.

Sakarya ili sürdürülebilir şehir çalışması kapsamında kamu binalarında iklim değişikliği uyum sürecinde enerji etkin uygulamaların teşvik edilmesi, yaygınlaştırılması ve kamuoyunda farkındalık yaratması amaçlandığını kaydeden SATSO Çevre Komisyonu Başkanı Önol Taşöz, “Günümüzde dünya nüfusunun yarısı şehirlerde yaşamaktadır. 2015 yılı itibariyle, 1 milyarı aşkın kişinin 350'den fazla şehirde yaşıyor olması ve 2030 itibariyle de şehirlerde yaşayanların sayısının 5 milyara yaklaşacağı beklenmektedir. İstanbul'un kentsel dönüşüm kapsamında sanayiden arındırılması ile birlikte Sakarya ili gerek Asya ve Avrupa ticaret yollarına yakınlığı, gerek hammaddeye ve doğal kaynaklara olan yakınlığı ile sanayi tesislerinin cazibe noktası olması, Dünya da benzer şehirlerin küresel sera gazı emisyonlarındaki payı %70'lere ulaşmış bulunmaktadır” şeklinde konuştu.

Konuşmaların ardından eğitime geçildi. 7 saat süren eğitim The Gold Standard Foundation Türkiye Koordinatörü Bahar Ubay Güçlüsoy, The Gold Standard Foundation Sürdürülebilir Şehirler Programı Koordinatörü Mr.Abhishek Bansal ve Teknik Uzman Dr.Vikash Talyan tarafından verildi. Eğitimde bu projede belediyelerin önemine de değinilirken, belediyeler için sera gazı emisyonları hesaplamaları anlatıldı. 

Uluslararası İklim Değişikliği Rejimi ve Uluslararası politikaların yanında karbon piyasasına giriş hakkında bilgi veren Bahar Ubay Güçlüsoy, “İklim değişikliği artık kalıcı bir misafir. Bununla yaşamayı öğrenmek zorundayız. Dünya da 2020 ile 2060 arası 4 nokta sıcaklık artışı yaşanacak” diye konuştu.